فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

ضایعه نورون محرکه فوقانی(Upper motor neuron lesion)

صفحه ضایعه نورون حرکتی(محرکه) فوقانی یا UMNL که در سایت ویکیپدیا ایجاد کردم:

ضایعه نورون حرکتی فوقانی (به انگلیسی: Upper motor neuron lesion) یک آسیب در بخش هایی از دستگاه عصبی مرکزی است که باعث می شود کنترل آنها درنهایت بر مجموعه نورون حرکتی تحتانی مربوطه ازبین برود.صدمات وارده به این قسمت ها،منجربه اختلالات حرکتی گردیده و کنترل حرکتی فرد کاهش می یابد.میزان اختلال حرکتی در آسیب نورون حرکتی،به شدت ضایعه و محل آن بستگی دارد.بنابراین،تعیین نوع(از نظر فوقانی یا تحتانی) و سطح آسیب توسط پزشک،جهت تشخیص و اقدامات درمانی برای بیمار در آینده ضرورت دارد.

تصویر مربوط به آسیب نورون حرکتی فوقانی:

فهرست مندرجات

۱ نواحی آسیب
۱.۱ آسیب راه هرمی
۱.۲ آسیب راه قشری پیازی
۱.۳ آسیب قشر مغز
۱.۴ ضایعه در ساقه مغز
۱.۵ آسیب کپسول داخلی
۱.۶ ضایعه در طناب نخاعی
۲ علایم
۳ پانویس
۴ جستارهای وابسته
۵ منابع

نواحی آسیب

ضایعه در هر کدام از بخش های زیر به عنوان یک ضایعه نورون حرکتی فوقانی شناخته می شود:
-راه هرمی
-راه قشری پیازی
-قشر مغز
-ساقه مغز
-کپسول داخلی
-طناب نخاعی

آسیب راه هرمی

ضایعات راه هرمی[۱] در سطحی بالاتر از محل تقاطع هرمی[۲] منجربه بروز علایم در طرف دیگر و آسیب های زیر این ناحیه باعث ایجاد علایم در همان طرف می گردند[۳].

آسیب راه قشری پیازی

آسیب راه قشری‌پیازی(قشری بصل النخاعی) باعث اختلال در عملکرد عضلات چهره ای می گردد.ضایعه این نورون ها،فلج حرکتی عضلات تحتانی صورت را در طرف مقابل ایجاد می کند،چون بخش فوقانی صورت از راه قشر مغز هر دو نیمکره مخ عصب دهی می شود.

آسیب قشر مغز

اگر آسیب های قشر مغز وسیع باشد ممکن است به فلج صورت،فلج اندام های فوقانی و تحتانی(دست و پا) طرف مقابل گردد.همچنین احتمال اختلال تکلم،مشکلات دید و حس نیز وجود دارد.

ضایعه در ساقه مغز

ضایعه ساقه مغز عموما-اما نه همیشه-به نقایص حرکتی دو طرفه اغلب همراه با اختلالات حسی،فلج اعصاب مغزی و عدم تعادل می انجامد[۴].

آسیب کپسول داخلی

وجود ضایعه در سطح کپسول داخلی[۵]،جایی که الیاف نزولی از کورتکس مغز به صورت فشرده قرار دارند،عموما منجربه ضعف حرکتی(همی پارزی) شدیدی می شود که اندامها و صورت طرف مقابل را گرفتار می کند[۶].

ضایعه در طناب نخاعی

معمولا یک آسیب نورون حرکتی فوقانی در نخاع،شامل ضایعه ای در سطح مهره دوازدهم (T12) و یا بالاتر از این سطح است.این مسئله به علت عدم هماهنگی سطح همه قطعات(سگمان ها)ی طناب نخاعی با مهره همنام خود ایجاد می گردد.طناب نخاعی در سطح T12-L1 و یا L2-L1 در ناحیه مخروط انتهایی خاتمه می یابد و از زیر این ناحیه،ریشه های عصبی به صورت دم اسب خارج می گردند.ضایعه در سطح دم اسب،یک آسیب نورون حرکتی تحتانی است.

آسیب طناب نخاعی به صورت یک طرفه در ناحیه گردن،باعث فلج اندام فوقانی و تحتانی همان طرف می گردد.اگر این آسیب به صورت یک طرفه در سطح سینه ای و یا کمری فوقانی باشد،منجربه فلج اندام تحتانی همان طرف خواهد شد.آسیب های طناب نخاعی با نقایص حسی نیز همراه هستند.در آسیب های کامل نخاعی،به دلیل ضایعه هر دو طرف راه های نزولی از قشر مغز و تنه مغزی به نخاع به ویژه راه هرمی،فلج اندام ها به صورت چهار دست و پا(کوادری پلژی) یا اندام های تحتانی(پاراپلژی)است.

علایم

علایمی که در اثر آسیب نورون حرکتی فوقانی(UMNL) ایجاد می شود عبارتنداز:

-افزایش قوام عضلانی(Muscle ton) که اسپاستیسیته می گویند.
-تشدید رفلکس های تاندونی
-عدم وجود آتروفی عضلانی و یا آتروفی کم عضلانی در درازمدت
-وجود علامت بابنسکی
-کاهش یا ازبین رفتن رفلکس های شکمی سطحی

پانویس

↑ Pyramidal tract
↑ Pyramidal decussation
↑ برزکار،ابراهیم.ص 215
↑ بندرچی، بیژن و فرجی، فردین.ص 205
↑ Internal capsule
↑ بندرچی، بیژن و فرجی، فردین. ص 205
‎‎
جستارهای وابسته

-نورون حرکتی فوقانی
-نورون حرکتی تحتانی
-کنترل حرکتی
-دستگاه حرکتی

منابع

-بندرچی، بیژن و فرجی، فردین.ترجمه:نورولوژی بالینی دیوید ای گرینبرگ و مایکل جی.امینف.چاپ سوره.چاپ دوم.
-سلطان‏زاده،اكبر.بيماريهاى مغز و اعصاب و عضلات. انتشارات جعفرى.شابک:1-03-6088-964
-میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
-برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.چاپ اول.بهار 1385.شابک:8-7688-06-964
-شادان، فرخ.ترجمه: فيزيولوژى پزشكى پرفسور آرتورگايتون. جلد دوم، انتشارات شركت سهامى چهر.
-نراقى،محمد على؛ حاجى حسينى، داود.ترجمه: نوروآناتومى W.C. Wongck.انتشارات جعفرى.
‎
-Carol Mattson Porth.Pathophysiology:concepts of altered health states.Publisher:Lippincott.Third Edition.ISBN 0-397-54723-4
-Susan B. O,Sullivan & Thomas J. Schmitz / Physical Rehabilitation: Assessment and Treatment.
منبع تصویر:http://www.clinicalexams.co.uk/

مطالب مرتبط:

ضایعه نورون محرکه فوقانی(Upper motor neuron lesion)

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات فیزیوتراپی

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

برچسب‌ها: ضایعه نورون حرکتی, آسیب نورون محرکه, ضایعه نورون محرکه فوقانی, Upper motor neuron lesion

+ نوشته شده در چهارشنبه دوازدهم خرداد ۱۳۸۹ ساعت 1:26 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

نورون حرکتی فوقانی (Upper Motor Neuron)

مقاله نورون حرکتی فوقانی که در سایت ویکی پدیا ایجاد کردم:

نورون حرکتی فوقانی (Upper Motor Neuron) عبارت است از آن دسته از نورون‌هایی که مسیر آنها از قشر مغز تا هسته های حرکتی ساقه مغز و یا از قشر مغز تا نورون‌های شاخ پیشین نخاع امتداد می یابند.

دو راه اصلی UMN عبارتنداز:

1-راه قشری نخاعی (Corticospinal Tract)

2-راه قشری بصل النخاعی یا قشری پیازی (Corticobulbar Tract)

راه هرمی (Pyramidal Tract) که همان راه کورتیکواسپاینال می باشد از قشر مغز شروع می شود و برجستگی های پیرامید را در ناحیه بصل النخاع به وجود می آورد.اکثر فیبرهای راه هرمی در ناحیه میان بصل النخاع و نخاع به طرف مقابل بدن می روند.

راه هرمی بیشتر روی نورون های حرکتی پیشین (Anterior Motor Neurons) و نورون های واسطه ای(Interneurons) نخاع ختم می شوند.

نورون های حرکتی پیشین نخاع خود دو نوع می باشند:

*آلفا موتور نورون (Alpha Motor Neuron)

*گاما موتور نورون (Gamma Motor Neuron)

آلفا موتور نورون ها به فیبرهای خارج دوکی عضله(Extrafusal Muscle Fibers) می روند و بنابراین در عمل انقباض عضلات اسکلتی نقش دارند.گاما موتور نورون ها فیبرهای داخل دوک عضله(Intrafusal Muscle Fibers) را عصب رسانی می کنند.آلفا موتور نورون ها و گاما موتور نورون ها که در تیغه نهم نخاع قرار گرفته اند تحت تاثیر راههای حرکتی نزولی قرار دارند.

فهرست مندرجات

۱ راههای حرکتی نزولی
۲ بحث نورون حرکتی فوقانی
۳ نشانه های آسیب نورون‌ حرکتی فوقانی
۴ منابع

راههای حرکتی نزولی

راههای حرکتی نزولی شامل دو راه می باشند:

1-دستگاه هرمی (شامل راه هرمی و راه قشری بصل النخاعی)

2-راههای خارج هرمی (Etrapyramidal Tracts).راههای خارج هرمی شامل شش راه می باشند.

راه هرمی به علت نقش مهمی که در فرآیند کنترل حرکت دارد از نظر بالینی حائز اهمیت است.به همین ترتیب راه قشری بصل النخاعی که در ارتباط با اعصاب مغزی مربوطه می باشد در بیماری های نورولوژی مهم هستند.

بحث نورون حرکتی فوقانی

علت بحث نورون حرکتی فوقانی یا نورون حرکتی تحتانی در نورولوژی از این جهت اهمیت دارد که بتوان نوع و سطح آسیب دستگاه عصبی را تعیین کرد.

به عنوان نمونه سندرم هرمی(Pyramidal Syndrome) بحثی درباره آسیب UMN است.درحالیکه مثلا در بیماری گیلن باره یک بحث ضایعه LMN می باشد.بعد از اینکه نوع آسیب مشخص شد آنگاه می توان مشخص کرد که سطح آسیب هر کدام در کجاست؟اگر در سندرم پیرامیدال که یک آسیب UMN محسوب می شود سطح ضایعه در کدام یک از مناطق می باشد؟

1-نخاع؟

2-ساقه مغز؟

3-بالای ساقه مغز؟

4-بالای محل تقاطع هرمی؟

علایم بیمار در هریک از مناطق نسبت به یکدیگر تفاوت دارد.

در تصویر زیر هر دو نوع آسیب نورون حرکتی فوقانی و تحتانی نشان داده شده است:

نشانه های آسیب نورون‌ حرکتی فوقانی

مهمترین علایم آسیب نورون حرکتی فوقانی(UMNL) شامل موارد زیر است:

۱-وجود رفلکس بابنسکی
۲-عموما تون عضلانی افزایش می‌یابد که از آن به اسپاستیسیتی(Spasticity) یا هیپرتونی یاد می‌شود.
۳-عدم وجود فاسیکولاسیون(Fasciculation)
۴-افزایش رفلکس‌های تاندونی عمقی
۵-کاهش یا ازبین رفتن رفلکس‌های پوستی شکمی
۶-عدم وجود آتروفی عضلانی(مگر در موارد عدم استفاده از اندام آسیب دیده در مدت زمان طولانی)
۷-وجود کلونوس(Clonus) (در آسیب‌های شدید)

منبع تصویر:http://www.clinicalexams.co.uk/