فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

پی آر پی چیست

پی آر پی (PRP) یا پلاسمای سرشار از پلاکت

(platelet-rich plasma (PRP

«پي‌آر‌پي» درماني است كه به نام معجزه قرن ناميده مي‌شود اما آنطور كه پزشكان مي‌گويند اين درمان هنوز در دنيا در مرحله تحقيق قرار دارد و هنوز درمان قطعي براي بيماري‌ها به وسيله «پي. آر. پي» قابل تاييد نيست.

«پي.‌آر. پي» درمان به‌وسيله پلاسماي غني شده پلاكتي است كه چند سالي است در كشور ما روي آن تبليغات زيادي مي‌شود. كافي است نگاهي به تبليغات پزشكي بيندازيد تا متوجه شويد كه تا چه اندازه بر روي اين درمان در كشورمان تبليغ مي‌شود. اگر چه هنوز نتايج اين درمان براي بسياري از بيماري‌ها مشخص نشده و به عنوان درماني تحقيقاتي در بسياري از بيماري‌ها در دنيا از آن نام برده مي‌شود، اما در كشور ما به گونه‌اي تبليغ مي‌شود كه گويي معجزه‌اي پزشكي در قرن 21 اتفاق افتاده و براي اينكه ما هم از دنيا عقب نباشيم، بايد تمام بيماري‌ها به وسيله آن درمان شوند.

بيشترين تبليغات در خصوص درمان پي آر پي در كشورمان بعد از درمان آرتروز زانو در خصوص بيماري‌هاي پوست و مو صورت مي‌گيرد.

دكتر امير هوشگ احساني، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به اين نكته كه درمان «پي. آر. پي» از چند سال گذشته در طب ورزش و بيماري‌هاي لثه مورد استفاده بوده، مي‌گويد: «اين درمان در خصوص پوست و مو نيز مطرح شده اما از نظر علمي در دنيا مدارك كافي وجود ندارد كه بتواند به عنوان خط اول يا دوم درمان در بيماري‌هاي پوست و مو جوابگو باشد. در تمام دنيا چند كشور بر روي درمان «پي. آر. پي» درخصوص پوست و مو تحقيق كرده‌اند كه آيا مي‌شود با اين درمان رشد يا ضخامت مو را بيشتر كرد يا اينكه روند رشد مو يا نتيجه كاشت مو را بيشتر كرد. اما هنوز درمان قطعي به‌ وسيله اين درمان اثبات نشده است.»

وي با انتقاد از تبليغات بي‌رويه‌اي كه درخصوص درمان «پي.‌آر. پي» مي‌شود مي‌گويد: «تبليغاتي كه در خصوص درمان «قطعي» بيماري‌ها به وسيله «پي. آر. پي»انجام مي‌شود جنبه علمي ندارد و نبايد به آنها توجه كرد.»

دكتر احساني با اشاره به اين نكته كه انجام «پي. آر. پي»در مطب‌ها ممنوع است، مي‌گويد: «اين درمان بايد در مراكز معتبر درماني و كلينيك‌هاي مجهز زير نظر پزشكان متخصص انجام شود تا خطري متوجه بيمار نباشد.»

رشد بيشتر موها بعد از تزريق «پي. آر. پي» از نكاتي است كه در تبليغات «پي. آر. پي»به آن اشاره مي‌شود. دكتر احساني با رد اين مورد مي‌گويد: «در مورد تاثير اين درمان در رشد مو هنوز مدارك و مستندات كافي وجود ندارد اين در حالي است كه برخي مراکز، بعد از كاشت مو، پلاسماي غني‌شده از پلاكت را كنار ريشه تزريق مي‌كنند و در تبليغات مي‌گويند «پي. آر. پي»رشد موي كاشته شده و تراكم آن را بيشتر مي‌كند اما هنوز اين روش در دنيا توصيه نمي‌شود و کاربرد ندارد.» به گفته وي: «برخي مقاله‌هاي منتشرشده در مجله‌هاي معتبر پزشكي، از يکسو نشان مي‌دهند «پي. آر. پي» مي‌تواند ضخامت مو و تراكم و رشد آن را بيشتر كند اما در همين مقاله‌ها آمده كه«پي .آر. پي» نقشي در رشد موهاي جديد ندارد و نمي‌تواند باعث افزايش تعداد موها شود. برخي ديگر از مقاله‌ها نيز بر بي‌‌اثر بودن «پي. آر. پي» در رشد، ضخامت و تراكم مو تاكيد دارند. يعني تاكنون مطالعه‌هاي قوي و مستندات محكم در مورد اين موضوع كه «پي. آر. پي» در كنار پيوند مو و بعد از آن براي تقويت مو موثر است، وجود ندارد، اما به هر حال به عنوان يك روش درماني در كنار ساير روش‌ها مي‌توان آن را پذيرفت.»

وي به اين نكته نيز اشاره مي‌كند كه: «برخی تبلیغات که در معرفی روش های نوین جوان سازی و ترمیم پوست و مو ارائه می شوند، بسیار اغواکننده است. پي آر پي به هيچ‌وجه نمي‌تواند جايگزين سير روش‌هاي درماني رفع چين و چروك پوست شود بلكه به عنوان يك روش درماين كمك كننده و مكمل ساير روش‌هاي درماني استفاده مي‌شود. «پي. آر. پي» در درمان ريزش مو، طاسي سر و رفع تيرگي دور چشم براي همه افراد جوابگو نيست و به عنوان يك روش تضمين‌شده به‌كار نمي‌رود.»‌ وي به اين نكته نيز اشاره مي‌كند كه: «پي‌آرپي عوارض كوتاه‌مدت چنداني ندارد. اگر چه ممكن است محل تزريق دردناك باشد و خونمردگي و كبودي ايجاد كند اما عوارض بلندمدت هنوز آن مشخص نشده است. اما زماني كه فاكتور رشد تزريق مي‌شود، ممكن است مسير استاندارد را طي نكند و باعث رشد غيرطبيعي سلول‌هاي زيرپوستي شود. با اين حال استفاده از پي‌آرپي به مطالعه‌هاي بيشتري نياز دارد تا ايمن و بي‌ضرر بودن آن بررسي شود.»

سلول درماني با پي آر پي عوام فريبي است

دکتر محمدعلي نيل‌فروش‌زاده، رئيس مرکز تحقيقات پوست و سلول‌هاي بنيادي نيز با اشاره به اين نكته كه برخلاف تبليغاتي كه انجام مي‌شود تزريق پي آر پي به معناي تزريق سلول‌هاي بنيادي نيست، اين‌عمل را عوامفريبي خوانده و مي‌گويد:‌« تزريق سلول‌هاي بنيادي در مراكز تحقيقاتي دانشگاهي و با تجهيزات استاندارد انجام مي‌شود اما در درمان پي آر پي پلاكت تزريق مي‌شود كه اين پلاكت‌ها قابليت تقسيم شدن ندارند و نمي‌توانند سلول بنيادي تلقي شوند.» وي به اين نكته نيز اشاره مي‌كند كه تزريق سلول بنيادي فوليكول مو در كشور ما فقط در يك مركز تحقيقاتي آن هم در فاز حيواني در حال انجام شدن است و هنوز وارد فاز انساني اين تحقيقات نشده‌ايم.»

دكتر نيل فروش زاده تاكيد مي‌كند: «‌تمام افراد نمي‌توانند از درمان پي آر پي بهره مند شوند. بيماران داراي اختلالات پلاكتي، وجود عفونت در محلي كه قرار است مورد درمان قرار بگيرد، بيماري‌هايي كه منجر به تب مي‌شوند، بيماران كبدي مزمن و افرادي كه با داروهاي انعقادي درمان مي‌شوند نبايد از اين روش درماني استفاده كنند.»

به گفته بسیاری از متخصصان پوست و مو، روش

«پي. آر. پي» در حال حاضر مراحل تحقیقاتی و آزمون و خطا را طی می کند. چراکه عملکرد پلاکت‌ها در فرآیند ترمیم و بازسازی پوست موقتی است و بهره‌گیری نتایج طولانی مدت از آن، تکرار این روش را در عرض چند ماه ضروری می‌سازد. در حالی که عوارض ناشی از تزریق پلاسما که از مهم‌ترین آنها می تواند ایجاد فیبروز (کشیدگی موقت پوست) باشد با عوارضی همراه است که می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

بر خلاف نظر دکتر محمدعلي نيل فروش‌زاده، رئيس مرکز تحقيقات پوست و سلول‌هاي بنيادي، لطفعلي‌پور كاظمي، رئیس نخستین همایش پلاسمای غنی شده از پلاکت(PRP) معتقد است: «‌در روش پي آر پي نقش اساسی را سلول‌های بنیادی (Stem Cells) دارند که به صورت غیرفعال در خون انسان شناور هستند و توانایی تبدیل به هر شکلی را که نیاز باشد دارند و در واقع برای فعال شدن به پلاکت نیاز دارند.» وي تاكيد مي‌كند: «پلاکت‌ها با توجه به اینکه هسته ندارند به‌عنوان سلول‌های بنیادی محسوب نمی‌شود ولی ترشح فاکتور رشد توسط پلاکت‌ها سبب می‌شود که سلول‌های بنیادی در گردش خون از حالت غیرفعال به حالت فعال در آیند.»

پور كاظمي به كاربردهاي پي آر پي اشاره كرده و مي‌گويد: «ترميم زودتر بافت‌هاي استخواني، غضروفي و تاندون‌ها و آرتروزها و ناهنجاري‌هاي مادرزادي در جراحي‌هاي ارتوپدي،‌ايمپلنت و ترميم بافت‌هاي لثه و جراحي دهان، جراحي‌هاي پلاستيك، زيبايي، پوست، ريزش و طاسي و ترميم مو از كاربردهاي پي آر پي است.» و با اشاره به ديگر كاربردهاي اين روش درماني مي‌گويد: «درمان خشكي چشم، پيوند بافتي در جراحي گوش و حلق و بيني،‌بهبود زخم‌هاي مزمن ديابتي، تسريع در بهبود سوختگي‌ها،‌درمان بسياري از ناهنجاري‌هاي مادرزادي و ترميم استخواني، عصبي و عضلاني از ديگر كاربردهاي اين درمان است.»

چيني‌ها و درمان پي آر پي

هزينه بالاي كيت‌هايي كه براي اين نوع درمان استفاده مي‌شود باعث شده تا مثل ديگر تجهيزات پزشكي كيت‌ها و سانتريفيوژ‌هاي چيني جايگزين مشابه آلماني و سوئيسي شوند كه در دنيا كيفيت آنها حرف اول را مي‌زند. برخي پزشكان به دليل اينكه كمتر هزينه كنند كيت‌ها و سانتريفيوژ‌هاي چيني را جايگزين كيت‌هاي اصلي كرده و بيمار از همه جا بي‌خبر نيز هزينه استفاده از كيت‌هاي اصلي را پرداخت مي‌كند اين در حالي است كه كيت‌هاي چيني تقلبي نه تنها كارايي كيت‌هاي اصلي را ندارند بلكه هنگامي كه در سانتريفيوژهاي چيني قرار مي‌گيرند به خوبي عمل تجزيه انجام نشده و پلاسما نيز به خوبي جدا‌سازي نمي‌شود و گاهي اوقات از پلاسماي ساده به جاي پلاسماي تجزيه شده استفاده مي‌شود.

استفاده از كيت‌هاي يك بار مصرف براي چند بيمار در بر خي مطب‌ها نيز باعث شده تا تزريق خون از اين كيت‌هاي آلوده عوارضي را براي برخي بيماران به وجود بياورد كه گاه هزينه‌هاي درمان‌هاي بعدي را براي آنها چند برابر كرده است. نكته آخر اينكه هيچ كس منكر درمان به‌وسيله پي‌آر‌پي نيست اما تبليغاتي كه در كشور ما انجام مي‌شود به گونه‌اي است كه گويا تمام بيماري‌ها به وسيله پي‌آر‌پي درمان مي‌شود اين در حالي است كه استفاده از اين نوع درمان نياز به دانش كافي دارد و معجزه نمي‌كند.